Jan Gehl: Thiết Kế Đô Thị Vị Nhân Sinh

KTS Jan Gehl. Source: Jan Gehl Architects

Khi nhắc đến một thành phố lớn, chúng ta thường nghĩ ngay đến những công trình cao lớn, đồ sộ và nổi tiếng. Tuy nhiên, một thành phố thu hút và giữ chân du khách phải là một thành phố mang đến trải nghiệm tuyệt vời. Đó cũng chính là yếu tố mà kiến trúc sư Jan Gehl (KTS) - một trong những nhà tiên phong của phong trào thiết kế đô thị bền vững - luôn đặc biệt chú trọng trong quá trình thiết kế và được nhắc tới trong cuốn sách của ông “Đô Thị Vị Nhân Sinh”.

Lấy Con Người Làm Trung Tâm

Dự án biến tuyến đường chính Strøget của Copenhagen thành khu vực chỉ dành cho người đi bộ đã trở thành một trong những thành công lớn nhất của Jan Gehl. Thủ đô Đan Mạch giờ đây là một nơi sống động, sôi động và rất an toàn cho người đi bộ. Source: TheCityFix

"Trung tâm của thành phố là con người."

Đối với Jan Gehl, kiến trúc và quy hoạch phải được xem xét dưới góc độ gần gũi với con người hơn là chỉ đơn thuần gói gọn trong bản vẽ mặt bằng. Quan điểm của Jan Gehl như một lời thách thức đối với việc xây dựng ồ ạt những công trình to lớn, mang tính biểu tượng và xa lạ đối với người dân sống trong các thành phố lớn. Ngược lại, ông hướng đến việc cải thiện chất lượng cuộc sống trong thành phố thông qua việc tạo không gian ưu tiên cho người đi bộ, người đạp xe và người sử dụng phương tiện công cộng. Những lợi ích của việc này còn có thể giảm thiểu vấn đề ùn tắc giao thông và ô nhiễm môi trường trong các thành phố lớn.

Không Gian Cho Mọi Người

“The Ciclovía in Bogotá” là một trong những dự án nổi tiếng nhất trong việc tái xây dựng thành phố thành các khu vực chỉ dành cho người đi bộ và đã được áp dụng bởi vô số thành phố khác. Source: Saúl Ortega via flickr

"Thay vì xây thêm các tuyến đường chỉ để phục vụ cho xe hơi, chúng ta nên biến chúng thành không gian cho tất cả mọi người."

Không gian công cộng là yếu tố không thể thiếu trong một thành phố đáng sống. Quan điểm này của Jan Gehl được thể hiện thông qua việc thiết kế các công viên, quảng trường và khu vực chung trở nên sống động và an toàn hơn. Thiết kế của ông tạo điều kiện cho sự tương tác xã hội và kết nối cộng đồng thông qua việc mở rộng không gian vỉa hè, thêm nhiều nơi ngồi nghỉ, và tạo ra các mảng xanh trong thành phố. Bằng cách ưu tiên không gian cho người đi bộ, Gehl đã tạo ra một không gian chung sôi động và an toàn hơn cho tất cả mọi người.

Lời Kết

Không gian công cộng ở thành phố New York. Source: Screenshot from The Human Scale.

KTS Jan Gehl tin rằng thành phố nên được ưu tiên thiết kế để đáp ứng nhu cầu và sự phát triển của con người. Hướng tiếp cận này của ông khuyến khích tạo ra môi trường thân thiện với việc đi bộ và đi xe đạp, giảm sự phụ thuộc vào phương tiện cá nhân. Khái niệm "Đô Thị Vị Nhân Sinh" ngày càng trở nên quan trọng hơn trong bối cảnh các đô thị đang liên tục phát triển và hội nhập, nhằm đảm bảo rằng mỗi thành phố không chỉ được biết đến với vẻ bề ngoài hào nhoáng, mà còn là một thành phố "đáng sống".